“Hami” kelimesi sözlük anlamı olarak “himaye eden, yol gösteren, koruyan” anlamlarına gelir. “Hamilik” kavramı, tarihi ve kültürel kimliğini aslen Osmanlı ve Selçuklu Medeniyetleri tarafından kurumsallaştırılmış olan “Ahilik ve Esnaf (Mesleki Dayanışma) Teşkilatları”ndan alır.

Esnaf teşkilatları, Ahilik gelenek ve kültürü gereği ahilerin (kardeşlerin) bir organizasyon disiplini içerisinde kardeşleşmeleri; birbirlerini sahiplenmeleri ve himaye etmeleri, yani birbirlerine Hami olmaları üzerine bina edilmiştir. Bu geleneğin temelinde “fütüvvet” felsefesi bulunur. Fütüvvet, “cömertlik-yiğitlik” anlamlarına gelmekle birlikte, bunun da ötesinde “başkaları için kendinden feragat edebilme ve vazgeçebilme” anlayışıdır.

Günümüz işletme ve kurumlarında ise, Hamilik kavramı, daha ziyade mesleğinin inceliklerine vakıf bir personelin (mentor) işe yeni başlayan bir çalışana (mentee) iş hayatı kapsamında koçluk, kılavuzluk ve rehberlik yapmasını öngören bir eğitim metodu olarak algılanmaktadır. Oysaki Ahilik ve Esnaf Teşkilatlarında tecrübe edildiği haliyle Hamilik, sadece mesleki alandaki bir rehberlik süreci olmanın çok daha ötesinde, bir insan yetiştirme modeli olarak görülmüş ve böyle uygulanmıştır.

Bu tarihi tecrübeye göre Esnaf teşkilatları çatısı altında yer alan her usta kalfasının; kalfa çırağının; ve çırak ise yamağının Hamiliğini yapmakta; ve böylece bir yandan mesleki beceri ve donanımlar yeni nesillere aktarılırken, diğer yandan da cömertlik, fedakârlık, paylaşma, dayanışma ve kardeşlik gibi yüksek insanlık fazilet ve ahlakı da bu aktarımda önemli bir rol oynamaktadır.

Hamilik yöntemiyle hedeflenen sadece bir işin veya mesleğin inceliklerini öğretmek değil; öğrenciye, “insan olma” anlayış ve sorumluluklarını da eş zamanlı bir şekilde aktarmak ve hatırlatmaktır.

Hamilik Okulu, üniversite öğrencilerinin, öğrenim görmekte oldukları branşlarda “pratik” yönlerini geliştirmelerine destek olmak amacıyla geliştirilen , 4 yıllık (4 Kademe) tamamlayıcı bir eğitim programıdır. Programa kabul edilen öğrenciler, üniversitelerin daha ziyade İşletme, Ekonomi, Uluslararası İlişkiler, İşletme Mühendisliği, Endüstri Mühendisliği, Makine Mühendisliği, Bilgisiyar Mühendisliği ve benzer disiplinlerinden seçilmektedir.

Programa her yıl, vakıf kontenjanı dışında 40 öğrenci kabul edilmektedir. Kabüller, başvuru ve mülakat yöntemiyle yapılmaktadır. Öğrenci seçimlerinde “üniversite başarı puanı” ve “ahlaki ve insani değerler” konusundaki farkındalığın dışında, ırk, din, mezhep, cinsiyet ya da sosyal statü gibi kriterler dikkate alınmamaktadır.

Programda, yaşamsal ihtiyaçlarını karşılamakta zorluk çeken öğrencilere burs desteği sağlanmaktadır; oldukça kısıtlı sayıdaki burs imkanı ile Hamilik Programı, esas itibariyle bir “burs” destek programı değildir.

Eğitimler her kademede, alanında uzman profesyonel meslek insanları tarafından, haftada bir gün ve akşam saatlerinde olmak üzere, interaktif seminerler şeklinde verilmektedir. Seminerlerde aynı zamanda öğrencinin “ahlaki ve insani değerler” konusundaki farkındalığının arttırılması amaçlanmaktadır.

4 yıllık eğitim süresi boyunca öğrenciden, seminerlerin en az % 70’ine devam etmesi talep edilmektedir. Bunun dışında öğrenciden beklenilen, eğitim programına karşı olan “edeb ve ciddiyet” tutumlarını devam ettirmeleridir.
Birinci kademenin sonunda yukarıdaki şartları yerine getirerek ikinci kademeye geçmeye hak kazanmış öğrencilere “kişilik envanter testi” uygulanmakta, ve hem bu testin ve hem de “rehber eğitmenler”in kanaatlerine bağlı olarak, ilgili öğrenciye “Hami” ataması yapılmaktadır. Hami’ler daha ziyade ilgili öğrencinin mesleki branşına bağlı olarak seçilmekte ve sözkonusu eşleşmenin uygunluğu, (özellikle ilk yıl), programdaki “Hamilik Ofisi” tarafından izlenmektedir.

Hami, 4 yıllık eğitim programı boyunca, öğrencisi ile ilişkisini, meslek hayatı dahil hayatın her alanını ilgilendiren konular hakkında olmak üzere düzenli görüşmeler halinde devam ettirir. Öğrencinin üniversiteden ve aynı zamanda da Hamilik Programından mezun olmasını müteakip, hamilik ilişkisi ve görüşmeleri, öğrencinin keyfiyetine (talebine ve tercihine) bağlı olarak yeni bir evreye girer. Üniversite sonrası bu yeni evrede “hamilik ilişkisi”, yine öğrencinin insiyatifinde olmak üzere “kayd-i hayat” şartıyla devam edebilir.

Hami, O’nun (cc) insana yüklediği hilafet vazifesinin öznesi olarak, insana ve alelumum manasıyla varlığa “borçlu” olan insandır. Öğrenci ise Hami’nin Allah’ın rızasını kazanmak gayesiyle seferber olduğu, “hayrın” ve “iyiliğin” bizatihi kendisidir.

Hamilik ilişkisinin bütün safhalarında, öğrencinin mesleğine, topluma ve hayata (varoluşa) karşı, “ahlak, ciddiyet ve edeb” keyfiyetini (halini) devam ettirmesi beklenir. Öğrencide bu “hal”in izlenebilmesi halinde, Hami’nin öğrencisini bırakma keyfiyeti yoktur. Öğrenci ise, hamilik ilişkisinin bütün safhalarında ilişkiyi devam ettirip ettirmemek konusunda serbest ve özgürdür. Bu çerçevede öğrenci’den beklenilen, sadece “edebli özgürlük” keyfiyetidir…

Programın ikinci yılından itibaren talep eden öğrencilere Hamilik Okulu Vakfında yürütülen “Şenlendirme” faaliyetlerinden herhangi birinde, ya da kendi geliştirecekleri bir sosyal (insani) projede görev alabilme imkanı sağlanmaktadır. Programın kökündeki “ahilik ve fütüvvet” felsefesinden neşet eden ve yiğitlik meydanları olarak isimlendirilen bu çalışmalar ile, insani ve toplumsal meseleler karşısında öğrencinin “borçlu olma idraki”ni kazanması, ve böylece kendisini geliştirmesi amaçlanmaktadır (“Şenlendirme” ve “Yiğitlik Meydanları” kavramları için bkz. site’deki bilgilendirmeler).

Program dördüncü yılın sonunda bir “mezuniyet şenliği” ile sona ermekte; ve kadim kültüre ithafen “çırak” olarak isimlendirilen mezunlar, talep etmeleri halinde vakfın ve programın değişik kademelerinde görev alabilmektedir.