HAMİLİK NEDİR?


“Hami” kelimesi sözlük anlamı olarak “himaye eden, yol gösteren, koruyan” anlamlarına gelir. “Hamilik” kavramı, tarihi ve kültürel kimliğini aslen Osmanlı ve Selçuklu Medeniyetleri tarafından kurumsallaştırılmış olan “Ahilik ve Esnaf (Mesleki Dayanışma) Teşkilatları”ndan alır.

Esnaf teşkilatları, Ahilik gelenek ve kültürü gereği ahilerin (kardeşlerin) bir organizasyon disiplini içerisinde kardeşleşmeleri; birbirlerini sahiplenmeleri ve himaye etmeleri, yani birbirlerine Hami olmaları üzerine bina edilmiştir. Bu geleneğin temelinde “fütüvvet” felsefesi bulunur. Fütüvvet, “cömertlik-yiğitlik” anlamlarına gelmekle birlikte, bunun da ötesinde “başkaları için kendinden feragat edebilme ve vazgeçebilme” anlayışıdır.

Günümüz işletme ve kurumlarında ise, Hamilik kavramı, daha ziyade mesleğinin inceliklerine vakıf bir personelin (mentor) işe yeni başlayan bir çalışana (mentee) iş hayatı kapsamında koçluk, kılavuzluk ve rehberlik yapmasını öngören bir eğitim metodu olarak algılanmaktadır. Oysaki Ahilik ve Esnaf Teşkilatlarında tecrübe edildiği haliyle Hamilik, sadece mesleki alandaki bir rehberlik süreci olmanın çok daha ötesinde, bir insan yetiştirme modeli olarak görülmüş ve böyle uygulanmıştır.

Bu tarihi tecrübeye göre Esnaf teşkilatları çatısı altında yer alan her usta kalfasının; kalfa çırağının; ve çırak ise yamağının Hamiliğini yapmakta; ve böylece bir yandan mesleki beceri ve donanımlar yeni nesillere aktarılırken, diğer yandan da cömertlik, fedakârlık, paylaşma, dayanışma ve kardeşlik gibi yüksek insanlık fazilet ve ahlakı da bu aktarımda önemli bir rol oynamaktadır.

Hamilik yöntemiyle hedeflenen sadece bir işin veya mesleğin inceliklerini öğretmek değil; öğrenciye, “insan olma” anlayış ve sorumluluklarını da eş zamanlı bir şekilde aktarmak ve hatırlatmaktır.